Constantijn van Oranje (Techleap): Startups in Nederland moeten meer kansen krijgen om door te groeien

Nederland behoort tot de Europese top in ondernemerschap en het aantal startups per hoofd van de bevolking, concludeert Techleap.nl. Maar slechts een klein deel daarvan weet, in tegenstelling tot startups uit het buitenland, succesvol door te groeien. Terwijl juist die succesvolle scale-ups zo belangrijk zijn voor economische groei en het bieden van oplossingen vanuit ons eigen land voor grote maatschappelijke uitdagingen. “Ik mis ambitie en urgentie in Nederland", stelt Constantijn van Oranje-Nassau (Special Envoy bij TechLeap) in gesprek met Bouke Marsman, managing partner Marktlink Capital.“ Als we meer investeren in het Nederlandse startup-ecosysteem kan dat de Nederlandse schatkist tot 400 miljard euro extra opleveren.”

Techleap is een non-profitorganisatie die zich richt op het ontwikkelen en versnellen van een gezond startup- en scale-up-ecosysteem in Nederland. Techleap helpt Nederlandse technologiebedrijven met een tech community aan kennis, content en waardevolle connecties. Nederland telt meer dan tienduizend startups.

Bouke: Constantijn, sinds 2016 bent u het boegbeeld van Techleap, voorheen Startup Delta. Jullie fungeren als expertisecentrum en dragen er met jullie programma’s aan bij dat startups en scale-ups sneller toegang krijgen tot kennis, kapitaal en connecties. Wat hebben jullie de afgelopen jaren bereikt?

Constantijn: “Toen we startten, was het een van onze doelstellingen om Nederland uit te laten groeien tot het sterkste ecosysteem voor jonge bedrijven in Europa. Dat is gelukt. Het grootste gat dat we hebben gedicht, was kapitaal. Er is nu veel meer venture capital beschikbaar in Nederland. In 2019 haalden Nederlandse tech-startups in totaal zo’n 750 miljoen euro aan venture capital-investeringen op; in 2021 was dat al 5,6 miljard euro. Dat is een mooie ontwikkeling, waaraan wij hebben bijgedragen door startups versneld in contact te brengen met investeerders.”

Nederland kent relatief veel startups. Hoe komt het dat we naar verhouding veel minder scale-ups hebben in vergelijking met andere landen?

“Dat is heel eenvoudig: de Nederlandse startups halen te weinig kapitaal op; er wordt te weinig geïnvesteerd in de scale-upfase. Daardoor krijgt het grootste deel van alle startups niet de kans door te schalen. In veel andere landen durven ze groot te denken: opschalen, markten veroveren, internationaliseren. Maar in Nederland denken we soms te klein, groeien met de handrem erop; het break even-punt bereiken is al belangrijk. Dat maakt het voor fondsen minder aantrekkelijk om te investeren in Nederlandse startups. In Amerika heb je daarnaast ook veel ‘angel investors’, vermogende personen die hun eigen geld in startups investeren. Zo’n cultuur kennen we in Nederland nog niet echt. Bovendien is het aantrekken van talent bij ons vaak nog een bottleneck. Vooral voor startups die nog geen topsalarissen kunnen bieden, is het een enorme uitdaging om de juiste talenten aan te trekken.”

Waarom is het zo belangrijk om te investeren in startups?

“Startups zijn essentieel voor veel maatschappelijke uitdagingen in bijvoorbeeld zorg, klimaat en energie. Het Nederlandse startup-ecosysteem heeft enorm veel potentie om te groeien. Als we hier nu meer in investeren, zoals we in ons State of Dutch Tech 2023-rapport hebben gepresenteerd, kan dat in 2030 de Nederlandse schatkist 250 tot 400 miljard euro extra opleveren, met 165.000 tot 250.000 extra banen tot gevolg. Dat blijkt uit onderzoek dat we samen met McKinsey deden.* Het maakt Nederland ook minder afhankelijk van buitenlandse bedrijven, data en diensten.”

Investeren in ondernemingen via private equity of venture capital was voorheen bijna niet mogelijk voor particuliere investeerders of ondernemers. Marktlink Capital maakt investeren via venture capital- en private equity-fondsen nu ook toegankelijk voor particulieren. Wat vindt u daarvan?

“Dat vind ik een hele goede ontwikkeling; het is goed dat steeds meer investeerders en ondernemers zo toegang krijgen tot dit soort fondsen en daarmee kunnen bijdragen aan het Nederlandse startup-ecosysteem. Als actieve ondernemer kun je via zo’n fonds naast kapitaal bovendien veel kennis en expertise brengen, smart capital, wat bedrijven concurrentievoordeel kan opleveren. Wel vind ik dat investeerders goed voorgelicht moeten worden; risico en rendement moeten altijd in verhouding tot elkaar staan. Kiezen voor een goed fonds waarbij het risico gespreid is over meerdere fondsen, zoals bij Marktlink Capital, is belangrijk.”

Het huidige mandaat van Techleap is bijna afgelopen, maar onlangs werd bekend dat jullie weer drie jaar door mogen; gefeliciteerd! Wat zijn de plannen voor deze volgende fase?

“Het afgelopen jaar zijn we vooral bezig geweest met het bouwen van een community van de beste tech-oprichters en ondernemers van Nederland: Bold. Daar willen we mee verder. Ons ecosysteem mag dan het beste van de EU zijn; het is nog niet te vergelijken met dat van Silicon Valley, Londen of Boston. We kunnen nog een flinke professionaliseringsslag maken. Een omgeving creëren waarin bedrijven ondersteund worden om kapitaal en talent aan te trekken, om snel te kunnen groeien, om te internationaliseren. We hebben in Nederland een groeifonds, waarmee het kabinet tussen 2021 en 2025 in totaal 20 miljard euro investeert in projecten die voor economische groei zorgen. Dat is een goed begin, maar het is niet genoeg. Dat geld moet wel renderen en meer succesvolle start- en scale-ups opleveren. Daar is een veel effectiever tech-transferbeleid voor nodig. Ik mis urgentie en ambitie; in Nederland hebben we geen klimaat van excellentie en snelgroeiende bedrijven. Terwijl we juist meer moeten inzetten op die potentieel succesvolle bedrijven, hen maximaal faciliteren, meer financiering bieden; de optimale omstandigheden creëren. Dan ontstaat een klimaat waar niet alleen SaaS- en fintec-bedrijven, maar ook bijvoorbeeld deeptech-bedrijven vanuit universiteiten beter en sneller kunnen doorschalen.”

Wat zijn uw persoonlijke ambities met Techleap?

“Het Nederlandse startup-ecosysteem heeft nog zo veel potentie om te groeien. Het is belangrijk dat we startups erkennen als de drager van innovatie; het is mijn ambitie om die slag te slaan. We moeten in Nederland randvoorwaarden creëren die snelle groei van startups aanmoedigen. Daarbij zijn het kunnen aantrekken en behouden van talent en de beschikbaarheid van Nederlands kapitaal essentieel. Ik hoop daar, met Techleap, een bijdrage aan te kunnen leveren.”

Tot slot, heeft u nog een goede raad voor startups, wat kunnen zij bijvoorbeeld doen om meer kapitaal op te halen om te groeien?

“Heb je echt ambitie om hard te groeien, om te internationaliseren, om door te schalen? Kies dan ook voor een investeerder die daarbij past. Potentieel succesvolle startups raad ik dan aan om venture capital op te halen. Het helpt je professionaliseren en uit je comfortzone te stappen. Relatief gezien ligt de macht en controle bij een venture capital-investering vooral bij de oprichter. Als je ambitieus bent, wil je een investeerder die in jouw onderneming gelooft en die jou in controle laat. De keuzes die je vandaag maakt, hebben impact op je kansen voor morgen.”

Dat blijkt uit onderzoek (Building a world-class Dutch start-up ecosystem, red) dat we samen met McKinsey deden.