Soms zegt een plaatje meer dan duizend woorden; dat geldt zeker ook voor grafieken. Een van de belangrijkste grafieken die inzicht geven in de werking van investeren in de private markets is de “J-curve”. De J-Curve laat – gestileerd – zien hoe de cashflow van jouw investering in een fund-of-funds kan verlopen.
De J-Curve
Zoals altijd bij een grafiek is het belangrijk om te bekijken wat er op de assen staat. Verticaal op de y-as staan euro’s, horizontaal op de x-as vinden we tijd in jaren. De lijn die je ziet is een trendlijn door een aantal staafjes, en samen drukken ze de cashflow uit.
De euro-as laat niet alleen positieve getallen zien. Zoals je ziet duikt de lijn de eerste paar jaar onder nul, wordt er op een zeker moment een break-evenpunt bereikt en is de cashflow daarna positief. Dit betekent dat je in de eerste jaren geld stort en na het break-evenpunt geld ontvangt, totdat de grafiek stopt.
Capital Calls
Als we kijken naar de onderliggende processen, wordt duidelijk waar deze curve vandaan komt. De lijn begint te lopen op het moment dat het kapitaal wordt toegezegd. Dit betekent eigenlijk dat je een bedrag toezegt aan een selectie fondsen, die vervolgens op zoek gaan naar bedrijven om in te investeren. Zodra ze geschikte bedrijven hebben gevonden en tot aankoop overgaan, volgt er een capital call: een oproep om jouw aandeel in het koopbedrag te voldoen. In de eerste 4 à 5 jaar van het fund-of-funds blijven deze capital calls komen totdat de fondsen grofweg het toegezegde bedrag hebben bereikt.
Na een paar jaar waarde toevoegen worden de bedrijven in beginsel weer verkocht. Dan draait de cashflow om en krijg je jouw deel van de eventuele opbrengst uitbetaald. Op het moment dat alle bedrijven uit de onderliggende fondsen zijn verkocht, is het investeringsproces afgerond en eindigt de lijn weer op nul.
Rendement
Het rendement is dus het verschil tussen wat je onder de streep hebt betaald en wat je boven de streep hebt ontvangen. Anders bekeken heb je een positief rendement als het rechter bobbeltje boven de streep groter is dan het bobbeltje onder de streep.
In werkelijkheid ziet de grafiek er net iets anders uit. Zo maak je aan het begin van je investering een minimumbedrag over, waaruit de eerste investeringen worden voldaan. Ook is de overgang van netto betaling naar netto ontvangst geen harde knip: vaak komt er al eerder geld terug uit de fondsen, maar wordt dit opnieuw geïnvesteerd in nieuwe deals. Dit proces noemen we recycling.
Daarnaast verschilt het cashflowprofiel per fonds, afhankelijk van de aard van het fonds. Grosso modo kun je bijvoorbeeld zeggen dat fondsen die investeren in secondaries sneller uitkeringen genereren omdat ze bestaande investeringen voortzetten, terwijl investeringsfondsen die zich richten op fundamentele technologie-startups (deep tech) een langer profiel hebben met meer distributies richting het einde. Dit komt doordat de ontwikkeling en uitrol van technologie nu eenmaal langer duurt.
De J-curve is dus een indicatieve illustratie van het gemiddelde cashflowprofiel van de onderliggende fondsen binnen een fund-of-funds en geen garantie voor toekomstige cashflows of resultaten.
